Ken je dat glorieuze gevoel dat je de wereld vandaag helemaal aankunt? Dat dit jouw dag wordt? Dat alles gaat lukken, wat je ook probeert?
Of ken je dit: dagen waarop je piekert. Waarop je somber bent zonder reden. Waarop je liever in bed zou blijven liggen en de deken ver over je hoofd trekken? Stop the world, I want to get off?
Hoe raar ben jij eigenlijk?
In de rij bij de supermarkt hoorde ik laatst een mevrouw verkondigen dat iedereen in het bedrijf waar ze werkte tegen haar was.
Op tv zie je topvoetballers die het gras kussen voor ze het veld op rennen, omdat ze denken dat ze daarmee de wedstrijd winnen. Een meisje met liefdesverdriet is ervan overtuigd dat het nummer op de radio speciaal voor haar is uitgekozen. De zakenman op de toppen van zijn kunnen denkt dat de wereld vergaat als hij zijn voorstel niet op tijd afkrijgt en de buurman hoort zijn gedachten hardop in zijn hoofd.
Hoe raar is het meisje met liefdesverdriet?
Al deze voorbeelden zijn mini-voorbeelden van wat mensen ervaren als ze een psychose hebben. Volgens sommigen zijn magisch denken, godsdiensten en conspiracy-theorieën zelfs ‘massa-psychoses’.
Niet verder lezen nu!
De ervaring leert dat je dit niet wil lezen. Ieks, psychoses. Of nog enger: schizofrenie. Van die gasten als in Psycho. Gewelddadig. Onberekenbaar. Wegwezen, jongens.
Doe niet zo raar
Eén op de vier Nederlanders krijgt tijdens zijn leven een psychische stoornis. Jouw vader. Of het kind van je vriendin. We kennen allemáál wel iemand met psychische klachten. Toch bestaan er vervelende vooroordelen over psychische stoornissen. Ze zitten positieve gedachten, begrip en aandacht voor talent in de weg.
Zo denken veel mensen dat ‘schizofrenie’ of ‘schizo-‘ betekent dat iemand meerdere persoonlijkheden heeft. Dat ze levensgevaarlijk zijn. Dat ze niet kunnen werken.
Dat klopt niet
Het ‘gevaar’ wordt vertekend door de grote aandacht voor enkele gevallen in de media. Mensen met psychoses kunnen vaak goed herstellen en daarna weer werken. De diagnose schizofenie betekent vooral dat mensen een kwetsbaarheid hebben om psychoses te krijgen.
Dat liefdesliedje op de radio klinkt anders
Tijdens een psychose begrijpen en ervaren mensen de wereld om zich heen anders. Ze kunnen dingen horen en zien die anderen niet horen en zien, zoals stemmen of schimmen. Of ze geven bijzondere betekenissen aan informatie die binnenkomt. Bijvoorbeeld wanneer iemand de zon door de wolken heen ziet komen en gelooft dat God daarmee een opdracht geeft.
Het is behoorlijk vervelend als zulke symptomen te heftig worden. Ze kunnen iemands leven beheersen en leiden tot angst, somberheid en frustratie. Ook levert het vaak grote moeite op met initiatief nemen, met scherp denken, concentreren en slapen. Mensen met een psychose trekken zich meestal terug en isoleren zich van vrienden en familie.
Dat maakt het alleen maar erger
Een omgeving die begrip toont en steunt is meer helpend en helend dan een omgeving die angstig is, vooroordelen heeft en de deur sluit voor degene die een psychose heeft.
Als je je verdiept in hun verhalen, bijvoorbeeld die van Jannes Oosterveld, krijg je een kans om ook het talent en de kracht achter iemand met een diagnose te zien.
[quote]Praat ik met God dan heet dat bidden, praat Hij met mij dan heet dat psychose.[/quote]
Iedereen heeft een talent.
Jannes Oostervelds talent is schrijven. Onder het pseudoniem Nicolai van Doorn schrijft hij wekelijkse columns in de Nationale Zorggids.