Ze is hooguit 25.
Ze draagt een zelfgemaakt rokje.
In haar handen houdt ze een stapel dichtbeschreven velletjes.
Ze haalt diep adem.
Tranen lopen over haar wangen.
‘This is everything I hate about myself.’
Met een verbeten gezicht scheurt ze de papieren in een heleboel kleine stukjes. De paar honderd mensen in de tempel geven haar een daverend applaus. Een oudere vrouw en een tengere jongen in een Nike shirt staan tegelijk op om haar te omhelzen.
Een tafereel als dit is dagelijkse kost op het Burning Man festival in de woestijn van Nevada (VS). Niemand kijkt ervan op. Sterker nog: dit is waar het festival voor bedoeld is.
De Parade, Lowlands en Woodstock
Burning Man is een uitvergrote versie van de Parade, minder commerciëel dan Low Lands en idealistischer dan Woodstock. Je vindt er muziek, kunst, lichtshows, straattheater, lezingen, intense gesprekken en waardevolle ontmoetingen. Een grote open plek midden in de stad fungeert als podium. Iedereen is verkleed. In verenpakken, verpleegsteroutfits, body paint of lederhosen.
Het festival ontstond in 1986, toen Larry Harvey en Jerry James een pop van stro verbrandden op een strand in San Francisco. Verbranden staat symbool voor loslaten, vieren en reinigen. Inmiddels is Burning Man uitgegroeid tot één van de grootste festivals ter wereld. Elke zomer reizen ruim 45.000 mensen af naar ‘Black Rock City’ in Nevada. En elke avond is er brand. Vijf mannen zetten een metershoog EGO kunstwerk met vuurblazers in lichterlaaie.
Een enorme houten pop die in het midden op het festivalterrein staat,‘The (Burning) Man’, gaat jaarlijks aan het eind van de week in vlammen op. Een decor van Wallstreetgebouwen gaan ze met explosieven te lijf. Zijn het allemaal hippies? “De meeste mensen die er komen zijn zoals jij en ik”, vermeldt de website.
Dansmariekes
Een jongen in een tijgerpak struint verloren door het zand. Hij kijkt verdrietig om zich heen. Drie dansmariekes met rode tutuus twijfelen geen seconde en geven hem een knuffel en een zelfgemaakte donut. Ze trekken hem mee naar een koffietent.
Onder een zonnescherm zit een ouder echtpaar op een kapotte bank. Ze genieten van de muziek en hun baco. Hun bovenlijven zijn ontbloot. Naast hen ligt een jongen te slapen. De vrouw maakt hem wakker. ‘Schat, zorg je wel dat je genoeg drinkt? Anders droog je uit. Kom, ik haal water voor je’, en ze staat op om een glas te pakken.
Het echtpaar komt uit New York. Ze werken als advocaat bij een groot kantoor en ontmoetten elkaar jaren geleden op het festival. ‘We werken het hele in een razende economie, we gaan om met boze mensen en we moeten voldoen aan hoge verwachtingen. Hier laden we weer op. Hier accepteert iederen je volledig zoals je bent. Je hoeft niks’, legt de man uit.
Vrijplaats
En dat is te merken. Niemand wordt buitengesloten. Iedereen hoort erbij. Burning Man is een vrijplaats waar de oordelen zijn opgeschort.
Sommige ‘burners’ ontdekken in deze week een nieuwe (of juist vertrouwde) angstige, depressieve of psychotische kant van zichzelf. Soms wordt die uitgelokt door slaapdeprivatie, de bizarre omgeving, drugs of het onder ogen komen van eerdere trauma’s. Het weer in de woestijn, met 40 graden overdag en ijzige kou in de nacht, is net zo extreem als de emoties. Het lijkt alsof door die omstandigheden meehelpen om het afwijkende gedrag als ‘normaal’ te zien.
Dit zijn regels van Burning Man
1 Iedereen is welkom en onderdeel van het feest.
2 Spullen en liefde zijn om onvoorwaardelijk weg te geven.
3 Geen exploitatie van mensen of spullen.
4 Voor jezelf zorgen en van je eigen talent gebruik maken.
5 Je uiten zoals je wil.
6 Help elkaar.
7 Neem verantwoordelijkheid.
Heling
Henri Lefebvre beschreef dat festivals als deze een ‘helende’ werking kunnen hebben op de gemeenschap. Ondanks de tijdelijke aard van een evenement, stelt Lefebvre, brengen dergelijke festivals een positieve verandering in gedachten over omgangsvormen en waarden. Mensen zijn bezig met expressie en vormen daarmee een nieuwe culturele identiteit, aldus Lefebvre. Daarnaast oordelen ze minder over elkaar.